Na straży prawa

1. Podstawowe pojęcia
Prawo autorskie -  ogół praw przysługujących autorowi, lub ogół norm prawnych dotyczących własności intelektualnej (własność intelektualną rozumiemy jako m.in. utwory)
Utwór - jest to pojęcie prawnicze z zakresu prawa autorskiego, który według Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych jest wyjaśniony następująco:
„…każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.”
Licencja - dokument prawny, który określa warunki użytkowania danego oprogramowania.

2. Typy licencji:
- Freeware -program jest dostępny za darmo. Użytkownik może jednak tylko korzystać z programu, nie może go modyfikować
- Public domain - jeżeli twórca programu umarł i od jego śmierci minęło 70 lat (Polska, 100lat USA) to program jest własnością ludzi
- Adware -typ licencji, w której program jest dostępny w pełnej wersji za darmo, ale ciągle wyskakują reklamy, które często utrudniają korzystanie z niego.
- Cardware -program jest dostępny za darmo. Użytkownicy w ramach odwdzięczenia się mogą wysłać autorowi programu kartkę
- GNU - jest to w pewnym sensie rozszerzenie licencji Freeware o możliwość modyfikacji i dopisania się do autora programu. Przykładem może być tutaj np. Mozilla Firefox
- Shareware - program może być rozpowszechniany bez opłat z pewnymi ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników w określonym czasie
- Demo - wersje Demo programów są udostępnione za darmo oraz na czas nieokreślony, lecz posiadają wiele ograniczeń, często brakuje im podstawowych funkcji jak np. zapisanie projektu.
- Trial - są to programy które tylko przez pewien okres są dostępne w swojej pełnej wersji. Po tzw. okresie próbnym, program zostaje zablokowany, a użytkownik może odczytać informację, o wygaśnięciu licencji i zachęceniu do kupna
- OEM -działa na zasadzie "transakcji łączonej" np. komputer (hardware) + OS Windows
- Donationware - użytkownicy mogą modyfikować program pod warunkiem zapłacenia symbolicznej kwoty - dotacji
- Abandonware - oprogramowanie na licencji abandonware jest bezpłatne i można je modyfikować. Są to projekty, które z pewnych przyczyn zostały porzucone przez autora i nie będą już więcej aktualizowane przez niego. Taki program nie będzie wtedy otrzymywał m.in. łatek.
- Firmware -jest to licencja na program wgrany do urządzenia
- Licencja jednostkowa- program może być używany tylko na jednym komputerze/ urządzeniu
- Licencja grupowa - program może być używany na 2 lub więcej urządzeniach ( wersja dla firm i przedsiębiorstw).


3. Odpowiedzialność karna 
Zgodnie z prawami autorskimi, autor utwory, w przypadku naruszenia jego własności intelektualnej może zażądać:
  - zwrócenia korzyści (np. majątkowych) uzyskanych w wyniku takiego naruszenia
  - zapłaty podwojonej ceny programu,
  - w poważnych przypadkach potrójnej ceny i   naprawienia wyrządzonej szkody,
  - usunięcia danych treści,
  - skonfiskowania sprzętu przestępcy.
Dodatkowo naruszającemu prawo grozi sankcja pieniężna oraz kara pozbawienia wolności na okres 2 lat (do 5 za czerpanie korzyści majątkowych).